Page 6 - ข่าวรามคำแหง ปีที่ 49 ฉบับที่ 4 วันที่ 6-12 พฤษภาคม 2562
P. 6
๖ ข่าวรามคำาแหง วันที่ ๖ - ๑๒ พฤษภาคม ๒๕๖๒
คณะนิติศาสตร์ ผศ.ภัทระ ลิมป์ศิระ
กาแฟในอาเซียน : วัฒนธรรมใหม่หรือมรดกอาณานิคม? (ตอนจบ)
ในตอนที่แล้ว ผู้เขียนได้เล่าถึงวัฒนธรรม
กาแฟในประเทศไทยและประเทศเมียนมา
ไปแล้วนั้น ในฉบับนี้ผู้เขียนจะขอมาเล่าประเทศ
อื่นๆ ในอาเซียนต่อให้จบนะครับ
เมื่อฝรั่งเศสมาปกครองประเทศลาว
อยู่หลายร้อยปี ส่งผลให้วัฒนธรรมและวิถีชีวิต
ความเป็นอยู่ ลาวมีแหล่งปลูกกาแฟที่มีชื่อเสียง
อยู่ที่บริเวณที่ราบสูงบอละเวน (Bolaven Plateau)
เมืองปากซอง (Pak Zong) แขวงจ�าปาศักดิ์
จนทุกวันนี้ เมืองปากซองได้รับสมญานามว่า
เป็นเมืองกาแฟ มีบริษัทเอกชนรายใหญ่ที่ปลูก หลายรายนั้นต้องการสินค้าโภคภัณฑ์มากกว่า
กาแฟ คือ กลุ่มบริษัทดาวเฮือง ผู้ผลิตกาแฟ หลายรายต้องการสินค้าโภคภัณฑ์มากกว่า ออกมาในรูปแบบกาแฟส�าเร็จรูปภายใต้ชื่อ
ยี่ห้อดาว สินค้าคุณภาพ ดังนั้นผลผลิตกาแฟคุณภาพต�่า กาแฟ Old Town จึงได้รับความนิยมอย่าง
ด้วยกระแสชีวิตแบบ slow life ชาวลาว ที่ล้นตลาดนั้นจึงเป็นผลดีต่อพวกเขา รวดเร็ว โดยเฉพาะในหมู่ชาวจีน ซึ่งในประเทศ
ที่มีร้านกาแฟที่มีชื่อเสียงในหลวงพระบาง การที่ประเทศเวียดนามผลิตกาแฟ ไทยก็เริ่มมีการน�าเข้ากาแฟส�าเร็จรูป Old Town
ที่ใครๆ ต้องไปนั่งดื่มกาแฟให้ได้สักครั้งเมื่อไป โรบัสต้าได้ปริมาณมากติดอันดับโลกก็มีวัฒนธรรม มาจัดจ�าหน่ายในห้างสรรพสินค้าหลายแห่ง
เยือนเมืองหลวงเก่าของลาวแห่งนี้ คือ ร้าน การดื่มกาแฟแบบดั้งเดิมที่คล้ายกับคนไทย ในประเทศไทย
กาแฟประชานิยมที่เป็นเพิงเล็กๆ ด้านหลัง คือหากเป็นกาแฟเย็นก็จะชงกาแฟใส่นมข้นหวาน แม้ว่าวัฒนธรรมการดื่มกาแฟสมัยใหม่
ตลาดเช้า บรรยากาศแบบชาวบ้านที่นั่งบน และเติมน�้าแข็ง หากเป็นกาแฟร้อนก็จะมีทั้ง ที่ท้าธุรกิจในรูปแบบของกาแฟเชนหรือกาแฟ
แบบใส่นมข้นและดื่มเป็นกาแฟด�า ร้านกาแฟ แฟรนไชส์จะเติบโตอย่างรวดเร็วในประเทศ
เก้าอี้ไม้ จิบกาแฟโบราณที่เข้มข้นหวานมัน ในเวียดนามมีเอกลักษณ์ที่แตกต่างไปจาก ต่างๆ ทั่วอาเซียน แต่ด้วยรากฐานทางประวัติ-
ด้วยนมข้นหวานแกล้มปาท่องโก๋ ข้าวจี่ ท้าให้ ร้านกาแฟในประเทศอื่นคือมักจะมีคาราโอเกะ ศาสตร์ของแต่ละชาติที่ล้วนแล้วแต่มีภูมิหลัง
นักท่องเที่ยวทุกคนต้องไปลองสักครั้ง แม้แต่ ให้บริการด้วย ปัจจุบันนี้ร้านกาแฟเชนหรือ ที่มีความแตกต่างกัน จึงส่งผลต่อวัฒนธรรม
นักเขียน คนที่มีชื่อเสียงของไทยก็ไปเขียน ร้านกาแฟแฟรนไชส์เริ่มมีจ�านวนมากขึ้น คนหนุ่ม การดื่มกาแฟแบบดั้งเดิมของแต่ละประเทศ
บันทึกไว้ที่ร้าน สาวนิยมเข้าร้านกาแฟสมัยใหม่เหล่านี้พร้อมกับ ด้วยเช่นกัน ถ้ามีโอกาสผู้เขียนจะเขียนเจาะลึก
ส่วนประเทศเวียดนามที่ถูกปกครอง สั่งเบเกอรี่แซนวิช หรือเค้กมาทานคู่กับกาแฟ ส�าหรับบางประเทศที่มีเรื่องราวที่น่าสนใจ
โดยฝรั่งเศส และชาวฝรั่งเศสก็ได้น�ากาแฟเข้ามา ส่วนประเทศสิงคโปร์ที่เป็นประเทศ และกระทบต่ออุตสาหกรรมกาแฟของโลกด้วย
ท�าไร่กาแฟที่เวียดนามเช่นกัน ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1857 ที่มีความหลากหลายของชาติพันธุ์ และเป็น จากที่กล่าวมาทั้งสองตอน สามารถ
แต่ทว่าต้องสะดุดลงเพราะสงครามเวียดนาม ประเทศที่มีความเจริญมากกว่าประเทศอื่น สะท้อนได้ว่าวัฒนธรรมการดื่มกาแฟแบบ
จนกระทั่งหลังจากสงครามยุติลง เกิดการปฏิรูป ในอาเซียน แม้ว่าวัฒนธรรมของประเทศอาจจะ ท้องถิ่นก็ยังคงมีอยู่ควบคู่กันกับกระแสโลกา-
Doi Moi ในปี ค.ศ. 1986 ที่เปิดให้เอกชน มีไม่ยาวนานเหมือนกับประเทศอื่นๆ แต่ก็มี ภิวัตน์ เมื่อความสากลของกาแฟไม่อาจปิดกัน
สามารถเข้ามาท�าธุรกิจในอุตสาหกรรมการเกษตร วิถีชีวิตที่ทันสมัย ร้านกาแฟในประเทศสิงคโปร์ ได้ด้วยเส้นสมมุติที่เรียกว่าพรมแดน หรือ
ที่เป็นสินค้าโภคภัณฑ์ มีบริษัทเปิดใหม่มากมาย จึงเป็นร้านกาแฟที่ผลิตด้วยเครื่องชงเอสเพรสโซ่ ก�าแพงทางด้านภาษา การได้จิบกาแฟอุ่น
ในช่วงยุค ค.ศ. 1990 ซึ่งหลายๆ บริษัทก็จะเน้น เหมือนกับร้านกาแฟสมัยใหม่ที่ก�าลังนิยม พร้อมกับสูดดมไอกรุ่นของกาแฟ ย่อมกระตุ้น
ไปที่การผลิตกาแฟปริมาณมากในตอนนั้นราคา กันในประเทศอาเซียน เร้าจิตใจส�าหรับนักท่องเที่ยวให้ค้นหาในยาม
กาแฟค่อนข้างสูงโดยเฉพาะระหว่างปี ค.ศ. 1994 ประเทศมาเลเซียแม้จะถูกปกครองโดย ที่ได้ไปเยือนยังประเทศต่างๆ ในอาเซียน จน
และ 1998 จึงท�าให้มีแรงจูงใจเพื่อเพิ่มการผลิต อังกฤษก็ตาม แต่ทว่าวัฒนธรรมการดื่มกาแฟ อาจสามารถสรุปได้ว่า วัฒนธรรมการดื่มกาแฟ
กาแฟขึ้นไปอีกในระหว่างปี ค.ศ. 1996 และ นั้นมีความแตกต่างจากประเทศเมียนมาเป็น ของอาเซียนนั้น เป็นตัวอย่างหนึ่งที่แสดงถึง
ความสอดคล้องกับสังคม และวัฒนธรรมของ
2000 ผลผลิตกาแฟของเวียดนามเพิ่มขึ้นเท่าตัว อย่างมาก เนื่องจากประเทศมาเลเซียมีกาแฟ อาเซียนที่ตั้งอยู่บนพื้นฐานของหลักการที่ว่า
และผลผลิตกาแฟที่เพิ่มสูงขึ้นแบบก้าวกระโดด ที่เป็นเอกลักษณ์ของตนเองคือกาแฟขาว ที่มี เอกภาพท่ามกลางความหลากหลาย (Unity
ท�าให้เวียดนามกลายเป็นผู้ผลิตกาแฟอันดับ 2 ต้นก�าเนิดจากเมืองอิโป้ที่อยู่ทางเหนือของ in Diversity) ได้เป็นอย่างดี
ของโลก ท�าให้เกิดกาแฟล้นตลาดและวิกฤต กรุงกัวลาลัมเปอร์ ประเทศมาเลเซีย ที่เรียกว่า
ราคากาแฟ แม้ว่าจริงๆ แล้วเวียดนามจะผลิต กาแฟขาวเพราะมีการคั่วด้วยมาการีนจึงท�าให้ ที่มาของภาพ https://edition.cnn.com/
โรบัสต้ามากกว่าอาราบิก้า แต่มันก็ยังส่งผล เมล็ดกาแฟมีสีที่จางลง แต่เดิมไม่มีใครรู้จัก travel/article/laos-bolaven-plateau/
กระทบต่ออาราบิก้า เพราะผู้ซื้อรายใหญ่ กาแฟขาวจนกระทั่งร้านกาแฟผลิตกาแฟ index.html