Page 5 - ข่าวรามคำแหง ปีที่ 48 ฉบับที่ 36 วันที่ 17 - 23 ธันวาคม 2561

วันที่ ๑๗ - ๒๓ ธันวาคม ๒๕๖๑ ข่าวรามคำาแหง ๕

เศรษฐศาสตร์ 101

รศ.อสัมภินพงศ์ ฉัตราคม
คณะเศรษฐศาสตร์
ตอน แก้สัญญาไม่เป็นธรรม คณะมนุษยศาสตร์ อาจารย์ตูซาร์ นวย

เมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน 2561 ที่ผ่านมานี้ ฝรั่งเศส เป็นเจ้าภาพจัดพิธีรำาลึก
100 ปีการยุติสงคราม โลกครั้งที่ 1 (สงครามยุติวันที่ 11 พฤศจิกายน 2461) ในโอกาส ห้องน�้า (ตอนที่ 4)
ที่ว่านี้ประเทศไทยของเราก็ได้รับเชิญให้เข้าร่วมในพิธีด้วยในฐานะประเทศฝ่ายชนะ

สงคราม ท่านที่ไม่ทราบเรื่องสงครามโลกครั้ง 1 เพราะเกิดไม่ทัน (แหะ แหะ ผมก็ Phòng tắm (ฝ่อง ตั๊ม)
เกิดไม่ทันเหมือนกัน เพราะถ้าทันก็อายุ 100 ปีขึ้นไปแล้ว) หรือเคยอ่านมาแล้วจำาไม่ได้
ผมจะขอสรุปสั้น ๆ ว่าสงครามโลกครั้งที่ 1 เริ่มต้นเมื่อ 28 กรกฎาคม 2457 แบ่งออกเป็น ในฉบับนี้จะได้แนะน�ำให้รู้จักค�ำศัพท์ที่เกี่ยวกับห้องอำบน�้ำ อีก 2 ค�ำ คือ
ฝ่ายสัมพันธมิตรซึ่งมีศูนย์กลางอยู่ที่ไตรภาคี ได้แก่ อังกฤษ ฝรั่งเศสและรัสเซีย Máy nước nóng (มั้ย เนื้อก น้อง) เครื่องท�ำน�้ำร้อน
และฝ่ายมหาอำานาจกลางซึ่งมีศูนย์กลางอยู่ที่ เยอรมนี ออสเตรีย-ฮังการี ออตโตมัน vòi phun nước (หว่อย ฟูน เนื้อก) ฝักบัวช�ำระ
และบัลแกเรีย ประเทศไทยของเรา (ตอนนั้นยังใช้ชื่อสยาม) วางตัวเป็นกลางใน
ตอนแรก แต่ในที่สุดได้ตัดสินใจเข้าร่วมสงครามโดยอยู่ข้างฝ่ายสัมพันธมิตรเมื่อ 22 Máy nước nóng (มั้ย เนื้อก น้อง) เครื่องท�ำน�้ำร้อน หรือ เครื่องท�ำ

กรกฎาคม 2460 (มีการสร้างวงเวียน 22 กรกฎาเป็นที่ระลึก) ซึ่งเป็นการตัดสินใจ น�้ำอุ่น เรียกอีกอย่ำงหนึ่งว่ำ bình nước nóng (บิ่ญ เนื้อก น้อง)
ที่ถูกต้องเพราะผลทางเศรษฐกิจและการเมืองระหว่างประเทศที่ได้รับภายหลัง มักจะติดตั้งอยู่ภำยในห้อง เพื่อปรับอุณหภูมิของน�้ำให้สูงขึ้น สะดวก
สงครามนั้นคุ้มค่ามาก ในกำรอำบน�้ำ อำจมีทั้งเครื่องท�ำน�้ำอุ่นเฉพำะจุด หรือเครื่องท�ำน�้ำอุ่นจำก
ที่จริงคนสยามจำานวนไม่น้อยในตอนนั้นแอบเชียร์ฝ่ายเยอรมันให้ชนะอยู่ในใจ ส่วนกลำง แล้วส่งไปตำมท่อ ซึ่งโดยปกติแล้ว เพื่อสะดวกในกำรเปิดปิด และ
เพราะเราเพิ่งผ่านพ้นวิกฤตการณ์ที่ต้องเสียดินแดนให้กับทั้งอังกฤษและฝรั่งเศส กำรดูแล หำกเป็นบ้ำนเรือนที่อยู่อำศัยก็จะใช้เพียง เครื่องท�ำน�้ำอุ่นเฉพำะจุด
(ซึ่งเป็นแกนนำาฝ่ายสัมพันธมิตร)ได้ไม่นาน ในขณะที่แทบไม่รู้สึกว่าถูกคุกคามอะไร Máy nước nóng sử dụng không đúng cách có nguy cơ
จากฝ่ายเยอรมัน ยิ่งกว่านั้นก็คือผู้นำากองทัพส่วนหนึ่งศึกษาสำาเร็จมาจากเยอรมันด้วย giật điện cao.
แต่สิ่งที่คนสยามมองข้ามไปก็คืออิทธิพลของเยอรมันนั้นได้แผ่ขยายเข้ามาครอบงำา
สยามอยู่ไม่น้อย ที่สำาคัญคือเส้นทางรถไฟสายหลักไปภาคเหนือและอีสานนั้นก่อสร้าง เครื่องท�ำน�้ำอุ่นใช้ไม่ถูกต้องมีควำมเสี่ยงสูงของกำรไฟฟ้ำช็อต

และบริหารโดยเยอรมัน และธนาคารที่ว่ากันว่าเป็นธนาคารแห่งแรกของคนไทยนั้น Bạn nên mua máy nước nóng có vòi sen đi kèm bảo
ที่จริงมีผู้จัดการ 2 คน เป็นคนสยามคนหนึ่ง เยอรมันคนหนึ่งทั้ง ๆ ที่ฝ่ายเรามีหุ้น hành chính hãng.
มากกว่า คุณควรจะซื้อเครื่องท�ำน�้ำอุ่นพร้อมฝักบัวอำบน�้ำที่มีกำรรับประกัน
เมื่อมหาสงครามครั้งนั้นยุติลง ในฐานะผู้ชนะสงครามสยามจึงสามารถ ของแท้
ปลดแอกจากสัญญาที่ไม่เป็นธรรมที่ทำาไว้กับเยอรมันและออสเตรีย-ฮังการีได้ก่อน vòi phun vệ sinh (หว่อย ฟูน เหวะ ซิญ) ฝักบัวช�ำระ หรือ
ในปี 2462 โดยอาศัยกลไกการเมืองระหว่างประเทศที่ได้รับการสนับสนุนจาก สำยฉีดช�ำระ
สหรัฐอเมริกาซึ่งผงาดขึ้นมาเป็นผู้นำาโลกเนื่องจากมหาอำานาจอื่น ๆ ล้วนเจ็บหนักจาก เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า Vòi xịt (หว่อย สิต) เป็นอุปกรณ์ในห้องสุขา

สงครามทั้งนั้น ว่ากันว่านักกฎหมายที่เราจ้างมาเจรจายกเลิกสัญญานั้นเป็นลูกเขยของ อีกชนิดหนึ่งที่ต้องให้ความใส่ใจเรื่องความสะอาดอยู่เสมอ โดยเฉพาะอย่าง
ประธานาธิบดีสหรัฐฯ เสียด้วย ทำาให้ได้รับความเกรงใจไม่น้อยจาก (อดีต) มหาอำานาจ ยิ่งหากเป็นห้องสุขาสาธารณะที่ใช้ร่วมกัน
เช่นอังกฤษหรือฝรั่งเศสซึ่งทั้งในช่วงระหว่างสงครามและหลังสงครามต้องพึ่งพา Bạn nên thưởng làm sạch vòi phun vệ sin.
สหรัฐฯ อย่างมากมาย (บ่ำน เนน เถื่อง หล่ำม แซ่ก หว่อย ฟูน เหวะ ซิน)
สหรัฐฯ เป็นชาติฝ่ายชนะสงครามชาติแรกที่ยอมแก้สัญญาในปี 2463
ต่อจากนั้นชาติอื่น ๆ ก็ยอมแก้สัญญาด้วยโดยชาติสำาคัญก็คืออังกฤษยอมแก้ในปี คุณควรจะทำาความสะอาดฝักบัวชำาระอยู่เสมอ
2467 และฝรั่งเศสยอมแก้ในปี 2468 ซึ่งเป็นปีสุดท้ายแห่งรัชสมัยพระบาทสมเด็จ Sau khi sử dụng vòi xịt, thì Bạn phải giữ bản gốc.
พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 6 โดยที่การเจรจาเพื่อแก้ไขสนธิสัญญาเสียเปรียบนั้น (เซา คี สือ สุ่ง หว่อย สิต ถี่ บ่าน ฝาย กึ๋ย บ๋าน โก๊ก)
เป็นพระราชประสงค์ของพระองค์ท่านมาตั้งแต่ขึ้นครองราชย์และถือได้ว่าบรรลุ หลังจากที่ใช้สายชำาระแล้ว คุณต้องเก็บเข้าที่เดิม

จุดหมายได้ในรัชสมัยพอดี เนื่องจากการขนส่งสินค้าหรือวัตถุดิบในประเทศต้องเสียภาษีจังกอบอัตรา 10%
ผมขอทบทวนโดยสรุปเกี่ยวกับสัญญาไม่เป็นธรรมเพื่อความเข้าใจยิ่งขึ้น ในขณะที่สินค้านำาเข้าจากต่างประเทศเสียภาษีอัตรา 3% เท่านั้น แต่ปัญหาที่
เสียก่อน สัญญาที่ว่านี้นิยมเรียกกันว่าสัญญาเบาว์ริงตามชื่อเซอร์จอห์น เบาว์ริง ราชทูต ร้ายแรงที่สุดจากสัญญานี้คือการให้สิทธิสภาพนอกอาณาเขตแก่ผู้อยู่ในบังคับของ
อังกฤษที่เข้ามาเจรจาและลงนามกันในปี 2398 (ตรงกับรัชสมัยพระบาทสมเด็จ ชาติที่ทำาสัญญากับไทย ทำาให้คนที่ไปขึ้นทะเบียนเป็นคนในบังคับอังกฤษหรือฝรั่งเศส
พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว) แม้ว่าสัญญาจะไม่เป็นธรรมแต่เพื่อไม่ให้อังกฤษผูกขาด เมื่อทำาผิดก็ไม่ต้องขึ้นศาลไทย ขึ้นแต่ศาลกงสุลซึ่งมักเอาผิดอะไรไม่ได้โดยเฉพาะ
ผลประโยชน์อยู่ชาติเดียวอันจะเป็นหนทางให้เข้ายึดครองต่อไปได้ง่าย ฝ่ายเราจึงต้อง พวกหัวหน้าอั้งยี่คนสำาคัญ
จำาใจยอมทำาสัญญาแบบเดียวกันนี้กับทุกชาติที่แสดงความประสงค์มา โดยชาติสำาคัญ สัญญาเสียเปรียบนี้มีผลกระทบต่อการดำาเนินนโยบายการคลังด้วย

ที่มีบทบาททางเศรษฐกิจสูงหลังจากนั้น นอกจากอังกฤษแล้วก็ได้แก่ฝรั่งเศส เนื่องจากการที่ฝ่ายสยามจะปรับขึ้นอัตราภาษีใด ๆ นั้นถ้ามีผลกระทบต่อการค้า
สหรัฐอเมริกา เยอรมัน และญี่ปุ่น เป็นต้น แล้วจะกระทำามิได้หากไม่ได้รับความเห็นชอบจากคู่สัญญา ซึ่งเป็นผลทำาให้การจะหา
ที่ว่าสัญญาไม่เป็นธรรมก็คือเราถูกบังคับให้ยกเลิกการค้าผู้ขาดทั้งหมด เงินมาพัฒนาประเทศด้วยการเพิ่มรายรับจากภาษีอากรแทบจะทำาไม่ได้เลยในช่วง
และเก็บภาษีขาเข้าได้ไม่เกินร้อยละ 3 จนไม่อาจควบคุมจำากัดสินค้าเข้าได้ ฯลฯ 70 ปีที่เราต้องปฏิบัติตามสัญญานี้ นักเศรษฐศาสตร์อเมริกันท่านหนึ่งที่ศึกษาและ
ส่วนการจัดเก็บภาษีสินค้าส่งออกนั้น คู่สัญญาก็ให้เราเลือกว่าจะเก็บเป็นจังกอบ เขียนตำาราประวัติศาสตร์เศรษฐกิจไทยถึงกับเรียกช่วงเวลาที่เราอยู่ใต้ข้อบังคับของ
(เก็บเมื่อขนสินค้าผ่านด่านภายในประเทศ) หรือจะเก็บอากรขาออก แต่เนื่องจาก สัญญาเบาว์ริงนี้ว่าเป็นช่วงที่ประเทศไทย (หรือสยาม) ไม่มี “อธิปไตยทางการคลัง”
การเก็บจังกอบนั้นได้เงินเข้าหลวงมากกว่าเพราะจัดเก็บในอัตรา 10 % ทางฝ่ายเรา ดังนั้นการที่เราแก้สัญญาได้สำาเร็จภายหลังสงครามโลกครั้งที่ 1 จึงเท่ากับว่าทำาให้
จึงเลือกเก็บเป็นจังกอบทำาให้เกิดผลเสียต่อการจะพัฒนาอุตสาหกรรมในประเทศ พ้นจากภาวะเมืองขึ้นทางเศรษฐกิจของมหาอำานาจในยุคนั้นโดยปริยาย